Onderhoud van verschillende ventilatiesystemen – de belangrijkste punten

Natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie vormen in de basis de verschillende soorten ventilatiesystemen. Ze zijn verschillend, dus vragen ook andere vormen van onderhoud. Maar waar zitten de verschillen nou in? En wat zijn de belangrijkste punten voor onderhoud van ventilatiesystemen? Marco van Alen, opleider bij WasCollege met een expertise in ventilatie, legt het uit.  

Soorten ventilatie 

In de basis zijn er twee soorten ventilatie: natuurlijke ventilatie en mechanische ventilatie. Van beide vormen zal ik uitleggen wat het inhoudt.  

Natuurlijke ventilatie vindt plaats op basis van drukverschil en thermische trek. Het maakt gebruik van bijvoorbeeld raamroosters en ontluchtingspunten, zoals ontluchting van het toilet en badkamer zonder mechanische ventilatiebox. 

Mechnische ventilatie is voorzien van een ventilatiebox of wtw-unit. Bij wtw-units maken we weer onderscheid tussen een centraal en een decentraal systeem. Bij een centraal systeem zorgt 1 unit voor de ventilatie van de hele woning, bij een decentraal systeem zorgt 1 unit voor 1 ruimte of een aantal ruimtes.  

Belangrijkste onderdelen bij onderhoud 

Er zijn een aantal onderdelen van ventilatiesystemen het meest onderhoudsgevoelig: filters, roosters en ventielen. Deze onderdelen zijn ook meteen de belangrijkste delen voor het onderhoud.  

Bij een systeem met alleen mechanische afvoer zijn de raamroosters, de ventielen en de ventilator het belangrijkste voor onderhoud. Dit geldt ook voor een collectief afzuigsysteem in de gestapelde woningbouw. Als raamroosters niet onderhouden worden, zal de luchttoevoer verminderen of via andere wegen gebeuren. Wanneer afvoerventielen niet onderhouden worden, zal de afzuiging in de ruimte minder goed zijn. Dat zorgt voor mogelijke schimmelvorming.  

Bij wtw-units is het vervangen van filters het belangrijkste punt van onderhoud. Als deze te laat vervangen worden, kunnen er een aantal dingen gebeuren: wtw-units zullen minder gaan ventileren, er bestaat een kans op een onbalans tussen de aan- en afvoerlucht, wtw-units kunnen optoeren als ze reageren op een hogere weerstand over het filter. Optoeren betekent dat ze de gewenste luchthoeveelheid proberen te halen, maar dat dit niet goed lukt. Dat zorgt voor meer geluid en een hoger opgenomen vermogen.  

Aandachtspunten bij onderhoud 

Het is belangrijk om goed op te letten bij het onderhoud van ventilatiesystemen. Er zijn namelijk een aantal handelingen die extra aandacht vragen, omdat het hier wat vaker fout gaat. Let er goed op waar je de ventielen verstelt of terugplaatst, zorg dat dit in de juiste ruimte gebeurt. Zorg er ook voor dat je goed oplet dat je alle onderdelen terugplaatst na het schoonmaken, raak bijvoorbeeld geen balanceerclipje kwijt. Maak de wisselaar van een wtw-unit op de juiste manier schoon. Doe dit met een stofzuiger en alleen water of een klein beetje milde allesreiniger. Gebruik hiervoor geen perslucht of hogedrukreiniger.  

Frequentie van onderhoud  

Het is natuurlijk afhankelijk van het soort systeem, maar ventilatiekanalen dienen elke 2 tot 6 jaar gereinigd te worden. De sterkste vervuiling treedt op in de afvoerkanalen. Toevoerkanalen van een centrale wtw-unit zullen nauwelijks vervuilen, omdat de lucht gefilterd wordt in de wtw-unit.  

Er bestaan al jaren wtw-units met een zogenaamde filter-melding, waardoor er geattendeerd wordt op onderhoud. Sinds 2018 is het volgens de Ecodesign-richtlijn een verplichting dat wtw-units zijn uitgevoerd met deze melding.  

Wil je meer leren over het onderhouden van een ventilatiesysteem? 

Bij WasCollege leer je precies wat je wil leren! Bij de praktijkopleiding ventilatiesystemen vertellen we je hoe je goed een nieuw systeem kan opleveren. Ook behandelen we het onderhoud in deze opleiding.  

→ Volg de praktijkopleiding ventilatiesystemen bij WasCollege

Live webinar: "Renovatie? Ventilatie eerst."

Je kennis over ventilatie bij renovatie verdiepen? Praat mee in het live webinar op 11 september om 12:30 uur  

Tijdens dit webinar gaan we een uur lang de diepte in met een praktijkvoorbeeld, rekentips en ruimte voor vragen. Voor wie stap-voor-stap wil zien hoe je een bestaand huis toekomstbestendig en effectief ventileert. Deelname is gratis. 

Tijdens dit gratis webinar duiken we dieper in: 

- De kansen en bedreigingen bij renovatie en hoe je ze benut;
- Een praktijkcase met harde besparingscijfers;
- Een effectieve aanpak;
- Ruimte voor al jouw vragen. 

Ontdek hoe je met warmteterugwinning (wtw) indruk maakt op jouw klanten. 

→ Meld je direct aan