De toekomst van circulaire installaties

“Circulariteit is een kans om vakmanschap nieuw leven in te blazen”, stelt Wytze Kuijper, kernteamlid en Manager Partners bij Cirkelstad. Cirkelstad is kennispartner van het Lente-akkoord 2.0 en zet zich in die hoedanigheid in voor een circulaire gebouwde omgeving. Wytze deelt zijn visie op de rol van de installatiesector in deze transitie, de kansen die circulariteit biedt en de veranderingen die nodig zijn.

Keuzes van installatiesector  

De installatiesector heeft een cruciale rol in de duurzaamheid van gebouwen; de impact van installaties op circulariteit is dan ook groot. “Installaties zijn complex en hebben een hoge vervangingsfrequentie ten opzichte van de rest van het gebouw. Dat maakt de noodzaak om na te denken over hergebruik en de losmaakbaarheid van installaties nog belangrijker”, aldus Wytze. Installaties worden gemiddeld elke 15 jaar vervangen, wat een grote belasting voor het milieu is. Wytze: “De keuzes die in de installatiesector worden gemaakt, hebben een grote impact.” 

Anders leren ontwerpen 

Het hergebruiken van bouw- en installatiematerialen wordt steeds belangrijker. Wytze ziet een opkomst van tweedehands materialenmarktplaatsen als een belangrijke ontwikkeling. “Hierdoor worden installatiematerialen zoals kabelgoten en ventilatiekanalen opnieuw ingezet. De focus zal staat meer liggen op het terugbrengen van gebruikte materialen in de circulaire keten. Hierdoor ontstaat er ook meer aandacht voor het niet meer toepassen van materialen die niet herbruikbaar zijn. Hierdoor leren we ook anders te ontwerpen. Dit is een enorme kans, maar het vraagt wel om een andere manier van denken en werken.” 

Van installeren naar regisseren 

In de toekomst wordt er volgens Wytze installatie-arm gebouwd. “Dat betekent natuurlijk niet dat de installatiebranche straks niet meer bestaat. Er komt meer focus te liggen op de gebruiksfase. Dit betekent dat installateurs niet alleen verantwoordelijk zijn voor de installatie, maar ook voor de prestaties ervan gedurende de hele levensduur. Dit biedt kansen voor nieuwe businessmodellen.” 

Het meten en monitoren van prestaties heeft een sleutelrol in deze transitie volgens Wytze. “Het gaat erom dat installaties doen wat ze moeten doen. Dit opent deuren naar een andere dienstverlening, waarbij installateurs gebruikers ondersteunen met digitale tools en slimme technologieën.” 

De nieuwe rol van de installateur 

De rol van de installateur verandert volgens Wytze fundamenteel door de focus op circulariteit en de materialentransitie. “Installateurs moeten betrokken worden bij de ontwerpfase van projecten. Zij hebben cruciale inzichten om circulaire oplossingen mogelijk te maken.” Daarnaast zijn er nieuwe vaardigheden nodig: “Het gaat niet alleen om technische kennis, maar ook om het begeleiden van gebruikers bij het optimaal inzetten van installaties. Veel installaties vragen namelijk om gedragsverandering om volledig tot hun recht te komen. Bijscholing en het opdoen van nieuwe kennis spelen hierin een grote rol.” 

Kennisnetwerk voor een duurzame toekomst 

Cirkelstad is een kennisnetwerk en coöperatie van publieke en private partijen, opgericht in 2006. Het doel is: bouwen binnen de planetaire grenzen, zonder afval en zonder uitval. Dit betekent materialen winnen uit natuurlijke bronnen, hergebruik stimuleren en zorgen voor een inclusieve, sociale werk- en leefomgeving. Dit gebeurt door middel van kennisverzameling en -deling en door samenwerkingen tussen gemeenten, bedrijven en andere betrokken partijen te stimuleren. 

→ Lees het volledige interview met Wytze in Koppeling

→ Meer kennis opdoen? Kijk wat WasCollege je biedt