Wetgeving airco en koudemiddelen: dit moet je weten als installateur

De nieuwe F-gassenverordening is ingegaan waardoor we steeds vaker overgaan op koolwaterstoffen. Het doel van de nieuwe F-gassenverordening is de uitstoot van schadelijke koudemiddelen met een hoge Global Warming Potential (GWP) beperken. In dat kader komen er gefaseerde verboden op bepaalde koudemiddelen (bijvoorbeeld het veelgebruikte R32). Ook komen er strengere eisen voor installatie, onderhoud en certificering.

In de nieuwe F-gassenverordening is vanaf 12 maart 2029 een A1- of A2-persoonscertificaat verplicht. Vanaf dat moment vervallen alle andere certificaten. Tot die tijd is het hebben van een F-gassenpersoonscertificaat (BRL200) noodzakelijk, net als het F-gassenbedrijfscertificaat (BRL100). Zonder deze certificaten mag je geen werkzaamheden aan airconditioningsystemen en warmtepompen uitvoeren.

Voor het werken met brandbare koudemiddelen tot 3 kg is vanaf 29 september 2025 een B3-certificaat verplicht voor brandbare koudemiddelen. Omdat de invoeringstermijn kort is, is er wel een overgangsperiode ingesteld. Er mogen daarom nog aparte F-gassencertificaten en vakbekwaamheidsbewijzen afgegeven worden tot 29 maart 2026.
Wil je het B3-certificaat of een F-gassencertificaat halen? Dat kan bij WasCollege!

De nieuwe certificering met koolwaterstoffen bestaat uit het A1-certificaat en het A2-certificaat.

A1
Het A1-certificaat is een gecombineerd certificaat voor F-gassen en koolwaterstoffen. Deze geldt voor onbeperkte koudemiddelvulling.

A2
Het A2-certificaat is een gecombineerd certificaat voor F-gassen en koolwaterstoffen. Deze geldt voor een koudemiddelvulling tot 3 kg of tot 6 kg bij hermetisch gesloten systemen.

Binnen de nieuwe F-gassenverordening is je A1- of A2-certicicaat niet meer onbeperkt geldig. Er moet dus een hercertificering plaatsvinden. Binnen het nieuwe systeem zijn de certificaten 7 jaar geldig.

Heb je al een F-gassencertificaat? Dan blijft deze geldig tot 12 maart 2029. Na die datum is het F-gassencertificaat voor niemand meer geldig en moet je als installateur voldoen aan het nieuwe certificeringssysteem.

Per 1 januari 2025 is er een verbod op het nieuw op de markt brengen van stekkerklare airco’s en warmtepompen (inclusief monoblock) met GWP > 150. Vanaf dit moment zijn de koudemiddelen R410 en R32 verboden. R290 (propaan) is een toegestaan alternatief. De voorraad van deze stekkerklare toestellen mag nog wel worden verkocht, mits het product voor 1 januari 2025 op de EU-markt is uitgebracht. Reparatie en onderhoud van deze toestellen blijven ook mogelijk, maar het koudemiddel vullen mag niet meer.

Vanaf 1 januari 2027 gaat het ook om toestellen met een vermogen van ≤ 50 kW en maximaal GWP 150.

Vanaf 1 januari 2030 wordt het verbod uitgebreid: ook voor stekkerklare systemen met een vermogen van > 50 kW en maximaal GWP van 150. Systemen boven die GWP-waarde mogen niet meer op de markt worden gebracht.

Per 1 januari 2032 zijn F-gassen verboden voor alle kleine stekkerklare systemen met een vermogen van ≤ 12 kW.

Er staan in de nieuwe F-gassenverordening stapsgewijze productverboden op (multi)split airconditioning- en warmtepompsystemen die gebruikmaken van synthetische koudemiddelen.

Per 1 januari 2025 geldt er een verbod op systemen met een vulling van < 3 kg en een maximaal GWP van 750.
Nog 4 jaar R32 in vrijwel de gehele single- en multisplitrange.

Vanaf 1 januari 2027 geldt het verbod ook voor lucht-waterwarmtepompen van ≤ 12 kW en een maximaal GWP van 150 (R290).
Geen R410a of R32 meer in deze categorie.

Vanaf 1 januari 2029 is het verbod van toepassing op alle systemen > 12 kW met een maximaal GWP van 750 (R32).
Geen R410a meer, alleen R32 in systemen vanaf 12 kW, inclusief VRF.

Vanaf 1 januari 2029 geldt het verbod voor lucht-luchtwarmtepompen van ≤ 12 kW en een maximaal GWP van 150 (R290, R454C, R455A).
Geen R32 meer in de gehele single- en multisplitrange tot 12 kW.

Per 1 januari 2033 geldt het verbod voor alle systemen > 12 kW en een maximaal GWP van 150 (R290, R454C, R455A).
Geen R410a of R32 meer in single- en multiplitsystemen, ongeacht capaciteit, inclusief VRF.

Vanaf 1 januari 2035 is het F-gassenverbod van toepassing op alle split-systemen ≤ 12 kW.

Het verbod op F-gassen gaat gefaseerd in, wat ervoor zorgt dat er per 2 jaar steeds minder airco’s zijn toegestaan. We behandelen de verboden per 2025, 2027 en 2029.

2025
Vanaf 1 januari 2025 zijn single-split airco’s met een koudemiddelvulling van < 3 kg en een GWP van ≥ 750 verboden. Koudemiddel R32 is nog wel toegestaan, maar bijvoorbeeld koudemiddel R410a is verboden.

2027
Per 1 januari 2027 zijn alle systemen met ≤ 12 kW met een GWP > 150 verboden. R32 is nu verboden in de systemen ≤ 12 kW.

2029
Vanaf 1 januari 2029 zijn alleen systemen van > 12 kW toegestaan als het koudemiddel een GWP van ≤ 750 heeft. R32 is nog toegestaan in grotere systemen.

Binnen de nieuwe F-gassenverordening zijn er nog genoeg airconditioningsystemen die toekomstbestendig zijn. Dit zijn:

• Stekkerklare airco’s en warmtepompen met natuurlijke koudemiddelen
• Split-systemen met propaan (R290)

De verschillen tussen synthetische en natuurlijke koudemiddelen zitten vooral in de oorsprong, milieubelasting en brandbaarheid. We zetten het in een overzicht.

• Oorsprong: kunstmatig geproduceerd
• GWP-waarde: meestal hoog
• Milieubelasting: CO2-uitstoot, wat niet goed is voor het klimaar
• Brandbaarheid: vaak niet brandbaar, soms licht brandbaar

• Oorsprong: komt van nature voor in de omgeving
• GWP-waarde: zeer laag tot 0
• Milieubelasting: geen tot weinig CO2-uitstoot
• Brandbaarheid: meestal (licht) brandbaar

R32 is een veelgebruikt koudemiddel en R290 is een koudemiddel dat nog niet veel gebruikt wordt, maar wel in de toekomst gebruikt mag blijven worden. Met de nieuwe F-gassenverordening gelden er voor beide middelen nieuwe regels. Die lichten we per koudemiddelen toe.

Voor het werken met koudemiddel R32, een synthetisch koudemiddel, is een F-gassencertificaat nodig. Het is geen brandbaar koudemiddel, waardoor geen B1-, B2- of B3-certificaat nodig is. Na maart 2029 is het verplicht om voor het werken met dit middel een A1- of A2-certificaat te hebben.

Propaan, ook wel koudemiddel R290, is een natuurlijk koudemiddel. De GWP-waarde is 3 en het heeft brandklasse A3, wat betekent dat het brandbaar is. De fabrikant heeft in het ontwerp aandacht besteed aan zaken zoals vonkvrije componenten en diverse beveiligingen. In de handleiding is duidelijk omschreven wat de maximale koudemiddelvulling mag zijn en wat de minimale vloeroppervlakte moet zijn. Voor het werken met dit koudemiddel is een F-gassencertificaat nodig en een B3-certificaat. Na maart 2029 is een A1- of A2-certificaat verplicht.

Onze specialisten staan voor je klaar met alle kennis over de wetten en regelgeving voor airco’s. Je kunt ze bereiken op airconditioning@wasco.nl of op 088-0995410.